Mijn peuter is jaloers op de baby

We gaven eerder al 5 tips om je peuter voor te bereiden op de komst van een broertje of zusje (met leuke boekentips!). Maar hoe ga je ermee om als je kind na de geboorte van de baby toch jaloers gedrag vertoont? In deze blog geven we informatie en weetjes over waar dit gedrag vandaan kan komen en hoe je er mee om kan gaan.

Plaats in de kinderrij

De aandacht van ouders is de eerste tijd volledig gericht op het eerste kind, het oudste kind weet niet beter dan dat dat zo ‘hoort’. Maar als er dan een broertje of zusje bij komt, moet die aandacht ineens gedeeld worden. Hoe goed je je kind er ook op voorbereidt, zo’n ‘onttroning’ is voor het kind vaak een grote schok en vraagt veel van hem [1]. Daarbij ziet je kind dat de baby allemaal cadeautjes en aandacht van bezoek krijgt, terwijl er niemand meer aandacht aan hem of haar lijkt te schenken. Daardoor kan je kind zich van ‘de eerste plaats’ verdreven voelen en dat zorgt voor jaloezie [2].

Wist je dat: de komst van een nieuwe baby zorgt bij kinderen vaak voor een enorme hoeveelheid gemengde gevoelens: liefde en opwinding worden afgewisseld met jaloezie en de angst om buitengesloten te worden [3].

Rol ouders

Hoe het kind reageert op de komst van een broertje of zusje, heeft vaak veel te maken met hoe de ouders ermee omgaan. Een kind heeft het nodig dat zijn ouders hem veel aandacht blijven geven en hem blijven vertellen dat ze nog steeds evenveel van hem houden als voor de geboorte van het broertje of zusje. Dat komt omdat de zekerheid die het kind daarover had (even) verdwijnt door alle aandacht die ineens naar het nieuwste gezinslid gaat. Deze zekerheid moet dus opnieuw bevestigd worden [1].

Wist je dat: een jong kind kan zijn gevoelens nog niet zo goed onder woorden brengen of zelf begrijpen wat hij eigenlijk voelt. Daar heeft hij jouw hulp en aanmoediging bij nodig. Breng de gevoelens van je kind onder woorden en laat merken dat je het begrijpt.

Verkeerde verwachtingen

Vaak wordt een kind verteld dat ze een broertje of zusje krijgen ‘om mee te spelen’, maar als de baby er dan is, moeten ze heel voorzichtig zijn en is de baby nog ‘veel te klein’. Dat kan een teleurstelling zijn voor je kind [2]. 

Wist je dat: voor een kind wat zelfstandiger is en zijn eigen plekje al heeft weten te vinden, dus daar zeker over is, is het makkelijker om de komst van een nieuw broertje of zusje te accepteren [1].

Wist je dat: uit onderzoek is gebleken dat een leeftijdsverschil van 6 jaar het meest ideaal zou zijn, omdat de sociaal-emotionele ontwikkeling van een kind dan al verder gevorderd is en omdat een kind beter in staat is dingen te begrijpen [1].

Tips

• Geef je kind de ruimte om zijn gekwetstheid en boosheid te uiten. Een moeder zei: “Zijn favoriete spelletje was dat ik net deed alsof ik de baby was en hij allerlei nare dingen over de baby kon zeggen…” [3]. Afhankelijk van de leeftijd van je kindje kan je uitleg geven dat hij het wel tegen jou mag zeggen, maar niet echt tegen de baby.
• Geef je kind overdag extra veel aandacht, bijvoorbeeld als de baby slaapt. Je kind krijgt dan jouw onverdeelde aandacht, zonder dat hij daar expliciet om hoeft te vragen [1].
• Zorg ervoor dat je voor het voeden eerst aandacht hebt voor je oudere kind en zet voor hem ook drinken en een koekje klaar. Je kan daarbij benoemen dat je eerst lekker met hem geknuffeld hebt, dat het nu de beurt van de baby is en dat ze allebei lekker gaan drinken [1].
• Word niet boos op je kind als hij jaloers gedrag vertoont. Jaloers zijn is iets menselijks en hij heeft juist jouw hulp daarbij nodig, in plaats van jouw afwijzing [2].
• Probeer je kind af te leiden en geef positieve aandacht als hij lief is voor de baby of er rekening mee houdt [2].
• Als je kind dat leuk vindt, betrek hem dan bij de verzorging van de baby (maar zorg ook dat hij zich niet te verantwoordelijk gaat voelen). Benoem zijn hulp tegenover de baby: “Kijk Max, Emma kan dat al heel goed!” [2] Hierdoor voelt je kind zich echt oudere broer/zus en zal trotser zijn, omdat hij ziet dat hij ingeschakeld wordt en belangrijk is.
• Let erop dat niet het oudste kind ‘van papa’ wordt en de baby ‘van mama’, verdeel de aandacht tussen de kinderen [3].
• Benoem het gevoel van je kind. Zeg dat je begrijpt dat hij boos en/of in de war is en dat dat ook heel logisch is, omdat het zo anders is allemaal. Hiermee laat je aan je kind zien dat hij begrepen wordt en heeft hij minder (negatief) gedrag nodig om dit aan jou duidelijk te maken.

Deze blog is geschreven door Loïs. Loïs is afgestudeerd aan de opleiding Pedagogiek en plaatst wekelijks een blog over opvoeding. Over welke vraag of onderwerp zouden jullie graag een blog willen zien? Reageer hieronder of mail naar info@babyblog.nl!

[1] Praktijkgerichte ontwikkelingspsychologie – de Bil, M. & de Bil, P.
[2] En als we nou weer eens gewoon gingen opvoeden – Feddema, G.
[3] 1, 2, 3… de peuterjaren – van der Zande, I.

Foto header: via Shutterstock.